Hành vi xã hội Cá răng đao

Ngoài tự nhiên, các loài cá piranha thuộc chi Pygocentrus tụ tập thành bầy lớn và di chuyển trong các con sông ở Nam Mỹ. Điều này tuy không thể mô phỏng trong môi trường nuôi dưỡng nhưng chúng vẫn thể hiện một vài đặc điểm của hành vi hoang dã một khi chúng được cung cấp điều kiện sống phù hợp.

Đầu tiên, hầu hết các bầy sẽ có một hay vài cá thể đầu đàn tuỳ theo quy mô của bầy đó: những kẻ dẫn dắt bầy đàn. Mặc dù cá thường quây quần với nhau nhưng trong thời khắc quyết định cá đầu đàn sẽ thể hiện quyền lực của nó, là con ăn đầu tiên hay chiếm và bảo vệ vị trí tốt nhất trong hồ (vị trí có tầm nhìn tốt nhất, vị trí tốt nhất để kiếm thức ăn là dòng nước thổi ra từ máy lọc). Sự xuất hiện của bất kỳ "thuộc cấp" nào ở đó đều được chỉnh đốn ngay lập tức bằng biểu hiện hung dữ, tức đuổi hay thậm chí cắn bị thương.

Nhóm cá Pygocentru sống trong sự sợ hãi và thiếu tin cậy lẫn nhau một cách thường trực, thậm chí ngay khi mọi thứ đều bình ổn: chúng luôn có khả năng gây ra những vết thương nghiêm trọng hay thậm chí giết lẫn nhau. Để sống sót, một cá thể luôn phải nhận biết đâu là vị trí của những con khác, tính khí của chúng và chúng có thể làm gì kế tiếp. Việc thiếu cảnh giác sẽ phải trả giá rất đắt.

Hành vi này có thể phần nào giải thích tại sao có nhiều cá piranha trong môi trường nuôi dưỡng trở nên nhợt nhạt và nhút nhát mặc dù chúng từng rất đẹp. Chỉ một tích tắc không cẩn trọng có thể trả giá bằng cả mạng sống, điều này còn nghiêm trọng hơn ngoài tự nhiên, nơi cá piranha là thức ăn của rất nhiều loài săn mồi như báo, cá sấu, cá heo nước ngọt và những loài cá săn mồi kích thước lớn. Thậm chí, cá piranha còn ăn thịt lẫn nhau, đặc biệt là giữa cá con và trong mùa khô hạn khi lượng thức ăn trở nên khan hiếm và bầy cá bị kẹt trong những vũng nước nhỏ.

Cá bột thậm chí còn có nhiều kẻ thù tự nhiên hơn và là mục tiêu săn đuổi của cả côn trùngđộng vật giáp xác. Hầu hết cá piranha trong môi trường nuôi dưỡng sẽ bớt nhợt nhạt và nhút nhát một khi chúng được nuôi trong hồ có đầy đủ chỗ ẩn nấp và ánh sáng dịu. Điều đó khiến cá thoải mái, an tâm và chúng thể hiện bằng hành vi bên ngoài: cá sẽ trở nên năng động hơn, bơi lội tung tăng và hành xử "tự nhiên" hơn.